GERÇEK OLAYLARDAN ESİNLENİLMİŞTİR

Gerçek Kişi ve Olaylardan Esinlenerek Kurgulanmıştır.

Bu iki söylemi bir filmin başında ya da sonunda, bir kitabın kapağında ya da iç sayfasında sıklıkla görürüz, okuruz, duyarız.

İşte yeni kitabımda okuyacağınız hikâye tam da böyle:

“Gerçek kişi ve olaylardan esinlenerek kurgulanmıştır.”

Peki, ne demektir bu? Ne kadarı gerçektir, ne kadarı kurgu? Bu tarz bir tanımlama gördüğümüzde ne düşünürüz? Ne hissederiz? Hissiyat önemlidir. Neden? Çünkü gerçek bir hikâyeye dayanıyorsa bir sanat eseri, o hikâyedeki tema ve etkileşim gösterdiği noktalar yaşanmışlıkla bezelidir. Duygusal yönden de bizi empati (duygudaşlık) kurmaya yönlendireceği kesindir. Keza tamamıyla hayal ürünü olan eserlerin bile etkisi altında kalabilmekteyiz. Biz insanlar doğuştan duygusalız. Ağlarız hayali bir anlatıya bile!

Gerçekler ise çoğu kez acıdır. Neticesinde ise ya bir azmin zaferine dönüşür acı ya inançla umudun insan hayatındaki önemine dem vurur. Belki “Asla pes etmemeliyim” dedirtir insana ya da “Ben de başarabilirim” gücü aşılar ruha. Başkahramanımızın mücadelesini takdir ederiz. Olmazı olur yapışına gıpta… Çaresizliğiyle çaresiz hissederiz. Belki başından geçen olayı, olayın benzerini yaşıyoruzdur kendi hayatımızda da ses edemeyiz; yine de bir cesaret gelir üzerimize, onun o durumdan kurtuluşuna seviniriz. Kimi kez inanmayız hikâyeye, en başında “Gerçeklerden alınmıştır.” dense bile.  

Peki, her gerçek hikâye film çekmek ya da kitap yazmak için uygun mudur? Elbette değil! Toplumları da etkileyen, o devrin özelliklerini de vurgulayan, bir değişimin ya da çığır açışın veyahut diğer insanlara ilham olacak kişi ve olayları ele alan gerçek hikâyelerin konu edilmesi gerekir. Yoksa kim bilir Ayşe’yi, Fatma’yı, Ahmet’i, Mehmet’i? Corc’u hele? Seyirciyi ya da okuru ne enterese eder? Sizi bilmem ama ne zaman bu ‘Gerçek olaylar…’ tabirini duysam benim ilgimi çeker. Belki de bu yüzden yazdım bu kitabı.

Peki, bazen neden beğenmeyiz gerçeklerden yola çıkılarak kaleme alınmış bir eseri, ya da romandan sinemaya uyarlanan gerçek bir filmi? Hikâye gerçektir gerçek olmasına da, tema da iyidir de bir türlü ısınmaz içimiz. Binlerce sebebi olabilir bunun. Neticede göreceli bir iştir sanat. Ne kadar gerçek olsa da anlatılan hayat! Bence duygusal yönden bizi besleyecek olan noktalar eksiktir, belki gerçek hikâyeyi oluşturmak için yapılan kurgu her şeyi berbat etmiştir. Sonuçta salt gerçekliğiyle yansıtamazsınız yaşananları… Kurgusal olaylar, kurgusal karakterler eklemek hikâyeyi daha cazip hale getirmek, sanatsal estetiği bu gerçekliğe yerleştirmek gerekir, bazen de gerçek isimleri gizlemek için gereklidir kurgusal yaklaşım. Şöyle yazar:

‘Bu filmde yer alan kişilerin gerçek adları değiştirilmiştir’

Sanat bir yansımadır; yine de gerçek duygularımızı ifade etmek için kullandığımız bir araçtır. Olması gereken ya da olmasını istediğimiz dünyayı anlatmak için fevkalade bir fırsattır. Bu esnada olmaması gerekeni de anlatma fırsatı bulursunuz. Ya da olmuş olanı anlama, anladığınızı anlatma çabasıdır sadece… Bir onur meselesi de olabilir. Size ilham veren biri, bir olay, bir zafer mutlak söz konusudur. Acı sonla bitenler de vardır tabii… İstersiniz ki insanlara ibret olsun, ilham olsun!

İşte benimki tam da böyle bir çaba… Çözümlenmemiş bir mesele, o meselenin odak noktasındaki bir adam. O adamın hayatındaki yükler ve yaşadığı hayatın hikâyesi.

Gerçekler üstü örtüldüğünde tozpembedir dünya. Gerçeğin yorganı ise yalandır. Gerçeklerden korkmayın! En acısı bile en basit bir yalandan daha erdemlidir.

Vicdan, erdem, onur, hakkaniyet ve sevgidir yaşam. Sonra son nefesini verirsin. Vermeden önce gerçekleri yaşa ve gerçek olaylardan esinlen!

Bu yazım gerçek olayları konu alan film ve kitaplardan esinlenmiştir.